Anoreksja i bulimia należą do najczęściej występujących zaburzeń odżywiania. Są to dwie odrębne jednostki chorobowe, między którymi jest wiele podobieństw, ale też sporo różnic. Łączy je na pewno to, że każda z nich wymaga specjalistycznego leczenia. Poznaj podobieństwa i różnice występujące między anoreksją a bulimią!
Anoreksja – czym jest?
Anoreksja (anorexia nervosa, jadłowstręt psychiczny) polega na podejmowaniu wielu różnych celowych działań, które prowadzą do utraty masy ciała i/lub podtrzymywaniu małej masy ciała. Masa ciała przy anoreksji wynosi co najmniej 15% poniżej oczekiwanej normy dla wieku i wzrostu lub BMI (wskaźnik masy ciała) jest równe albo spada poniżej 17,5. Chory na anoreksję ma zaburzone postrzeganie obrazu własnego ciała, dodatkowo występują u niego zaburzenia metaboliczne, somatyczne czy neuroendokrynologiczne.
Co to jest bulimia?
Bulimia (bulimia nervosa, żarłoczność psychiczna) polega na koncentrowaniu życia wokół jedzenia, z jednoczesną kontrolą masy ciała. W przebiegu bulimii występują niekontrolowane napady tzw. żarłoczności, po których pacjent podejmuje szereg czynności mających „przeciwdziałać konsekwencjom” przyjętego w jego mniemaniu nadmiernych ilościach pokarmu.
Anoreksja a bulimia – podobieństwa
Główną przyczyną problemu zarówno w anoreksji, jak i bulimii jest przeświadczenie o tym, że masa ciała jest zbyt duża, co prowadzi do podjęcia działań mających pomóc zrzucić „zbędne” kilogramy. Chorzy w obu przypadkach mają ten sam obrany cel, jednak w nieco inny sposób do niego dążą. Anoreksja i bulimia są ze sobą ściśle związane, ponieważ przy anoreksji występuje podtyp bulimiczny, w którym u chorych występują objawy typowe dla bulimików.
Anoreksja a bulimia – różnice
Chcąc osiągnąć wyznaczoną wagę, osoba chora na anoreksję unika jedzenia, natomiast cierpiąca na bulimię nadmiernie się objada, a następnie podejmuje działania kompensacyjne mające na celu „zapobiegać tuczącym skutkom” (np. wymiotuje).
Pozostałe różnice występujące między anoreksją a bulimią to:
- podstawowe objawy – przy anoreksji ma miejsce drastyczne ograniczenie przyjmowanych kalorii, natomiast przy bulimii regularnie występują epizody niekontrolowanego objadania się;
- kontrola nad procesem jedzenia – anorektyk lub anorektyczka obsesyjnie kontroluje wagę i ilość spożywanych kalorii, natomiast bulimik lub bulimiczka całkowicie traci kontrolę nad procesem jedzenia;
- waga – w przebiegu anoreksji waga systematycznie spada i zauważalna jest niedowaga, z kolei w przebiegu bulimii, choć występują wahania wagi, to waga jednak zazwyczaj jest w normie;
- cechy osobowości – osoba chora na anoreksję ma cechy perfekcjonisty i odczuwa potrzebę ciągłej kontroli, natomiast cierpiąca na bulimię jest impulsywna i niestabilna emocjonalnie.
Postawienie odpowiedniego rozpoznania wymaga wizyty u specjalisty i przeprowadzenia diagnostyki.
Czy anoreksja może zamienić się w bulimię i odwrotnie?
Rozpoznanie u pacjenta anoreksji lub bulimii wcale nie oznacza, że nie może wystąpić u niego inny problem. W przebiegu obu zaburzeń chorzy nie akceptują siebie, mają zaburzony obraz własnego ciała, zaniżoną samoocenę i niezdrową relację z jedzeniem. Może zatem dojść do sytuacji, że anoreksja przekształci się w bulimię lub przeciwnie – bulimia w anoreksję. Co więcej, do rozwoju drugiego zaburzenia może dojść w momencie, gdy pacjent zacznie zdrowieć z tego pierwszego.
Wyżej wspomniano także, że istnieje nawet typ anoreksji zwany anoreksją bulimiczną, który do złudzenia przypomina bulimię. Granice między tymi zaburzeniami w wielu przypadkach wcale więc nie są takie wyraźne.
Jak wygląda leczenie zaburzeń odżywiania?
Każde zaburzenie odżywiania wymaga leczenia, jednak podejście do leczenia może się nieco różnić w zależności od rodzaju zaburzenia.
Anoreksję powinno się leczyć kompleksowo i długoterminowo, uwzględniając aspekty psychologiczne, psychiatryczne i somatyczne związane z tym zaburzeniem. Główną rolę odgrywa tutaj psychoedukacja i psychoterapia. W cięższych przypadkach anoreksji stosuje się behawioralny trening jedzenia w warunkach szpitalnych.
Postępowanie lecznicze w przypadku bulimii podobnie jak przy anoreksji powinno być kompleksowe i obejmować psychoedukację, psychoterapię i farmakoterapię.
Oznacza to, że w leczeniu zaburzeń odżywiania zasadniczą rolę odgrywają specjaliści tacy jak psycholog, psychoterapeuta i dietetyk. Zatem właśnie do nich należy zwrócić się po pomoc, chcąc uporać się z chorobą.
Bibliografia:
- Borowiecka-Kluza J., Zaburzenia odżywiania (anoreksja i bulimia), Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2015.