Zaburzenia nastroju współcześnie dotyczą większości osób. Wynikać mogą m.in. z czynników środowiskowych, presji zawodowej, braku satysfakcji z życia, czy wrodzonych predyspozycji genetycznych. Zaburzenia nastroju mają różne natężenia – od poważnych chorób, takich jak depresja, po stany obniżonego nastroju, np. cyklotymia. Zaburzenia nastroju mogą mieć również charakter nadmiernie wysokiego pobudzenia i euforii.
Jakie są rodzaje zaburzeń nastroju? Jak sobie pomóc?
Zaburzenia nastroju - rodzaje
Wśród zaburzeń nastroju, tzw. afektywnych, wyróżnia się dwie skrajne wartości – depresję, czyli bardzo mocno obniżony nastrój, oraz manię – bardzo podwyższony nastrój.
Pomiędzy tymi skrajnościami, znajduje się również miejsce na nieco łagodniejsze zaburzenia nastroju. Istnieje również tzw. zaburzenie afektywne dwubiegunowo, wiążące się z nagłym przeskakiwaniem np. ze stanu depresji do manii, i odwrotnie.
Cyklotymia
Cyklotymia przypomina nieco łagodniejszą wersję zaburzenia afektywnego dwubiegunowego. W jej przebiegu pojawiają spadki nastroju (jednak o mniejszym nasileniu) oraz napady euforii, wzmożonej energii i nadmiernego pobudzenia. Cyklotymia jest rzadkim zaburzeniem, które potocznie określa się jako brak stabilności w zakresie utrzymania nastroju.
Dystymia
Dystymia jest zaburzeniem wiążącym się ze znacznym obniżeniem nastroju. Od depresji odróżnia ją przede wszystkim nieco łagodniejszy przebieg i objawy, bardziej rozłożone w czasie. Dystymia wiąże się z niskim poczuciem własnej wartości, smutkiem, przygnębieniem oraz brakiem sił.
Towarzyszy jej poczucie własnej beznadziejności, pogorszenie w zakresie funkcji poznawczych, zamartwianie się i lęk. W zaostrzonej fazie pojawić się może zupełnie zaniedbanie własnej higieny i życia osobistego.
Depresja
Depresja to jedno z najcięższych zaburzeń nastroju. Osobie chorej towarzyszy nie tylko ciągłe poczucie winy, beznadziejności, niska samoocena czy zupełne wycofanie się z życia. W depresji wszystkie odczucia związane z własną beznadziejnością są tak nasilone, że osoby chore często miewają myśli samobójcze. Czują się źle z tym, że żyją i chciałyby jak najszybciej zakończyć “swój koszmar”.
Do objawów depresji zalicza się również apatię i obojętność – osoba chora traci zainteresowanie nie tylko tym, co do tej pory sprawiało jej radość, ale przestaje również odczuwać zainteresowanie w stosunku do własnego życia, relacji czy higieny.
Wszystko staje się obojętne. W depresji dochodzi do całkowitej utraty zdolności co do odczuwania radości, szczęścia i innych, pozytywnych emocji.
Więcej na ten temat: Depresja
Mania
Jest to zaburzenie nastroju związane z nadmiernym pobudzeniem całego organizmu. Pojawiają się wówczas stany euforii, wzmożona aktywność fizyczna, chęci do działania, planowania i duża motywacja. Pojawiać się może natłok myśli, szybkie tempo wypowiedzi, w której łatwo stracić wątek. W stanach manii pojawia się nadmierna samoocena, przekonanie o ogromnych umiejętnościach i możliwościach.
Osoby w stanach manii są impulsywne, tracą zdolność do realnej oceny sytuacji i często podejmują ryzykowne działania i pochopne decyzje.
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe
Jest to zaburzenie nastroju, związane z występowaniem zarówno stanów depresyjnych jak i maniakalnych. Stany te mogą w szybkim tempie następować po sobie, co sprawia, że np. osoba z ogromnego smutku, przechodzi w stan euforii i przekonania o sile własnych możliwości.
Zaburzenia nastroju – jakie są ich przyczyny?
Przyczyny zaburzeń nastroju nie zostały do końca ustalone. Uznaje się, że wpływ na ich występowanie, mają zarówno czynniki środowiskowe jak i genetyczne. Duże znaczenie ma środowisko, w którym dana osoba się wychowywała, to czy doświadczyła traumy i w jaki sposób nauczyła się radzić sobie z tym, co ją spotykało. Zaburzenia nastroju mogą mieć również podłoże genetyczne, zwłaszcza jeśli w rodzinie zdarzały się tego typu schorzenia.
Wśród innych przyczyn podaje się zaburzenia na tle biologicznym, np. jedną z potencjalnych przyczyn depresji może być zbyt mała produkcja serotoniny w organizmie.
Zaburzeniom nastroju, zwłaszcza związanych z jego obniżeniem, sprzyjać mogą również stresujące warunki życia, presja zawodowa czy brak satysfakcji życiowej.
Zaburzenia nastroju – jak leczyć?
W zaburzeniach nastroju stawia się przede wszystkim na połączenie farmakoterapii z psychoterapią. Tylko takie podejście jest w stanie zapewnić skuteczne leczenie.
Nie można wykluczyć psychoterapii na rzecz samej farmakoterapii, gdyż za zaburzeniami nastroju często stoją doświadczenia z dzieciństwa i nieprzepracowane traumy. Na wstępną konsultację warto umówić się do naszego psychologa, który pokieruje do dalszej drogi leczenia.