To, co jedzą dzieci, ma kluczowe znaczenie dla ich prawidłowego rozwoju, kondycji fizycznej i odporności. Niestety obecnie dieta większości dzieci pozostawia wiele do życzenia. Jest w niej za dużo pustych kalorii a za mało warzyw i owoców. Może się zdarzyć, że dziecko, którego dieta jest niewłaściwa, jednocześnie ma problemy z nadwagą, lecz jego organizm otrzymuje za mało składników budulcowych do prawidłowego rozwoju. Jak zatem powinna wyglądać prawidłowa dieta naszych pociech?
Nie zmuszać dziecka do jedzenia
Wymuszanie na dzieciach jedzenia większych porcji to błąd często popełniany przez rodziców. Czasami wynika to prostego porównywania porcji, jakie zjada dziecko, z porcją dorosłego. Jednak taki porównania bywają zwodnicze a porcje, jakie powinno zjadać dziecko, trudno porównywać z porcjami dorosłych, które siłą rzeczy są większe. W przymuszaniu dziecka do jedzenia kryje się też duże niebezpieczeństwo, że jedzenie zacznie kojarzyć się dziecku z czymś nieprzyjemnym, z karą, kłótnią lub innymi negatywnymi bodźcami. W takiej sytuacji problemy żywieniowe dziecka mogą jeszcze narastać.
Więcej na temat: Zaburzenia odżywiania u dzieci
Odstawić śmieciowe jedzenie (fast food)
Fast food i śmiecowe jedzenie (z ang. junk food) są często używane zamiennie. To żywność o wysokiej zawartości cukru, tłuszczu lub soli i niskiej wartości odżywczej pod względem zawartości białka, błonnika, witamin i minerałów. Ten rodzaj żywności jest odpowiedzialny za otyłość, nadciśnienie, choroby serca i cukrzycę. Niestety wielu naszym dzieciom smakuje takie jedzenie. Pomimo tego pierwszym krokiem do zmiany nawyków żywieniowych dziecka na lepsze powinno być właśnie odstawienie śmieciowego jedzenia. Warto przy tym wytłumaczyć dziecku, dlaczego nie powinno jeść tego typu produktów – jak wpływają na jego rozwój i poprzez kształtowanie nawyków żywieniowych także na jego zdrowie w przyszłości. Metodą na odstawienie fast foodów może być także wspólne z dzieckiem przygotowanie jedzenia ze zdrowych produktów, tłumacząc jednocześnie, na czym polega różnica pomiędzy zdrowym a śmieciowym jedzeniem i odpowiednio dobierając produkty pokazując dziecku, że zdrowe jedzenie również może być smaczne. Kluczowe znaczenie ma tutaj także, aby samemu dawać dziecku dobry przykład w zakresie zdrowego jedzenia.
Zdrowa dieta dla dziecka powinna być urozmaicona
Zachęcanie dzieci do wczesnego spożywania pożywnej, zbilansowanej diety jest ważne z wielu powodów. Zapewnienie im odpowiednich witamin i minerałów w diecie pomoże im optymalnie rosnąć i rozwijać się, w tym wspierając ich zdolność do uczenia się. Nauczenie dziecka zdrowego odżywiania w dzieciństwie pomoże mu również dokonywać właściwych wyborów żywieniowych w okresie dojrzewania oraz w dorosłym życiu.
Optymalna dieta dla dziecka powinna w odpowiednich proporcjach zawierać białka, tłuszcze i węglowodany:
- Białka są konieczne, aby dziecko rosło i powinny pokrywać 15–20% dziennej porcji kalorii. Należy przy tym zwrócić uwagę, że tylko pełnowartościowe białka zawierają wszystkie aminokwasy egzogenne w odpowiednich ilościach oraz w odpowiednim wzajemnym stosunku, co zapewnia prawidłowy rozwój dziecka. Pełnowartościowe są białka zwierzęce (jest ich dużo np. w jajkach, mięsie, drobiu, rybach, serze i mleku), natomiast tylko nieliczne białka roślinne (np. zawarte w amarantusie, komosie ryżowej, algach). Białka pochodzące z jarzyn, chleba i innych produktów zbożowych nie są białkami pełnowartościowymi.
- Tłuszcze nie powinny pokrywać więcej niż 30% dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Dotyczy to w szczególności tłuszczu zwierzęcego, ponieważ zwiększa on stężenie cholesterolu we krwi. Aby ograniczyć udział tłuszczu zwierzęcego w diecie dziecka, należy przygotowywać więcej potraw gotowanych i duszonych, a do smażenia używać tłuszczów roślinnych.
- Węglowodany powinny stanowić nie więcej niż 50–55% dziennej porcji kalorii. Należy dążyć do tego, aby były to cukry złożone, pochodzące z jarzyn, owoców, pieczywa gruboziarnistego, a nie cukry proste zawarte w popularnych słodyczach. Dlatego dziecko powinno jeść jak najwięcej warzyw i owoców. Natomiast wszelkiego rodzaju ciastka, cukierki oraz słodzone napoje powinny być ograniczane. Oprócz tego, że same w sobie nie są pożądanym elementem diety, to jeszcze powodują uczucie sytości i jeśli dziecko będzie jadło ich za dużo, będzie miało mniejszą ochotę na pełnowartościowe posiłki.
Wybór diety
Dieta powinna zostać dobrana adekwatnie do wieku dziecka, jego stanu zdrowia, wagi, preferencji żywieniowych etc. W wyborze diety pomóc może specjalista dietetyk, który między innymi pomoże ułożyć przykładowy jadłospis stosownie do możliwości i umiejętności osoby przygotowującej posiłki, określi, jakie produkty kupować, a jakich unikać, podpowie, w jaki sposób odstawiać niepełnowartościowe produkty z diety dziecka i jak wprowadzać na ich miejsce nowe posiłki.
Więcej na ten temat: Dietetyk Warszawa