Spożywanie dużej ilości przetworzonego jedzenia oraz brak odpowiedniej suplementacji mogą prowadzić do niedoborów witamin, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W jaki sposób się odżywiać, by nie dopuścić do awitaminozy? Czy zrobić w sytuacji, gdy podejrzewamy u siebie lub bliskich niedobory witamin?
Czym jest awitaminoza?
Witaminy stanowią bardzo ważny składnik diety. Ich źródłem jest przede wszystkim spożywane przez nas jedzenie. Dzięki działaniu bakterii jelitowych, które są aktywne w przewodzie pokarmowym, organizm może przyswoić je z pokarmu. Kiedy jednak jedzenie jest mało urozmaicone lub jego jakość jest wątpliwa, synteza odpowiedniej ilości witamin nie jest możliwa. W takich sytuacjach mamy często do czynienia z awitaminozą.
Jest to długotrwały niedobór jednej lub kliku witamin, który może objawiać się na wiele różnych sposobów, np. poprzez upośledzenia wzrostu lub zaburzenia w rozwoju organizmu. W diagnozie awitaminozy najważniejsze jest jak najszybsze wykrycie źródła problemu. W większości przypadków jest nim nieodpowiednia dieta, ale schorzenie może wiązać się też z chorobami układu trawiennego lub przyjmowaniem leków.
Diagnoza awitaminozy
Objawy awitaminozy mogą być bardzo różne i wiele z nich występuje również przy zaburzeniach innego rodzaju. Z tego względu schorzenie to może być problematyczne w diagnozie. Jeśli z problemem zgłosimy się do naszego lekarza pierwszego kontaktu, bardzo prawdopodobne jest, że otrzymamy od niego skierowanie na badania laboratoryjne, które nie pozwolą wykryć niedoboru witamin.
Aby zdiagnozować awitaminozę konieczne są badania wykazujące stężenia konkretnych witamin w moczu lub we krwi. Tylko one są w stanie wskazać nam, jaki jest ich poziom w organizmie i dobrać odpowiednie leczenie lub dietę. Te same badania będą również przydatne w wyryciu hiperwitaminozy, czyli zbyt wysokiego stężenia witamin, które również może powodować szereg skutków ubocznych.
Leczenie awitaminozy
Nie istnieje uniwersalny sposób na pokonanie awitaminozy. Jej leczenie zawsze musi być dopasowane do indywidualnego stanu oraz potrzeb organizmu. W terapii bardzo ważne jest odnalezienie przyczyn jej wystąpienia. Kluczowy jest również poziom niedoboru, a także liczba brakujących witamin.
Pierwszym krokiem w leczeniu awitaminozy jest zdrowa i zbilansowana dieta. Niestety przy poważniejszych niedoborach nie jest ona wystarczająca. W takich przypadkach niezbędna jest suplementacja. Zazwyczaj leczenie polega na łykaniu odpowiednich dawek witamin według wskazań lekarza lub dietetyka. Czasem jednak konieczne jest podanie dożylne lub domięśniowe.
Profilaktyka awitaminozy
Niezdrowy styl życia, głodówki oraz nierozsądne odchudzanie znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia awitaminozy. Aby uniknąć schorzenia należy zadbać o różnorodność spożywanych posiłków oraz ich odpowiednie ilości. Trzeba unikać jedzenia przetworzonego i wybierać produkty, które są zdrowe – warzywa, owoce, mięsa, ryby, nabiał. Ważny jest również sposób obróbki termicznej wybieranych przez nas składników. Warzywa i owoce w formie surowej mają zdecydowanie więcej witamin niż np. gotowane, smażone, pieczone lub podgrzane w mikrofali.
Jeśli utrzymanie diety bogatej w warzywa, owoce oraz inne źródła witamin jest dla nas trudne, warto rozważyć dodatkową suplementację doustną. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów, które uzupełniają nasze zapotrzebowanie na różne witaminy. Suplementacja oraz różnorodność diety jest ważna w szczególności w przypadku diety wegańskiej oraz wegetariańskiej. Tutaj szczególnie ważna jest witamina B12, która jest obecna w mięsie.
Awitaminoza a wizyta u dietetyka
Profilaktyka oraz leczenie awitaminozy opiera się głównie na zdrowym odżywianiu. Jeżeli prowadzisz niezdrowy styl życia lub odżywiasz się niezdrowo, np. często jesz fast foody i niezdrowe przekąski, jesteś w grupie ryzyka i musisz zmobilizować się do tego, aby zmodyfikować dietę. Najlepszym rozwiązaniem może być wizyta u doświadczonego dietetyka, który przygotuje dla Ciebie zdrowy i zbilansowany jadłospis, zgodny z potrzebami Twojego organizmu.
Jeżeli podejrzewasz u siebie awitaminozę, to właśnie dietetyk może pomóc Ci w rozwiązaniu problemu. Podczas pierwszej konsultacji zada Ci szereg pytań dotyczących Twojego stylu życia oraz sposobu odżywania. Dzięki nim lepiej zapozna się z Twoim problemem i skieruje Cię na badania, które pozwolą na określenie, czy cierpisz na niedobory witamin. Jeżeli wyniki potwierdzą Twoje przypuszczenia, wspólnie z dietetyki ustalicie plan działania.
Dieta przy awitaminozie
Wiele osób rezygnuje z wizyty u dietetyka z obawy o to, że dieta, którą otrzymają będzie niesmaczna lub trudna w przygotowaniu. Na szczęście popularne przekonanie o tym, że zdrowa kuchnia nie może być smaczna, to mit. Wybór wartościowych i bogatych w witaminy oraz minerały produktów w sklepach jest szeroki, dzięki czemu nie musimy się ograniczać. Na półkach sklepowych coraz częściej znaleźć możemy zdrowe przekąski, które są nie tylko wartościowe dla organizmu, ale również smaczne.
Dobry dietetyk podczas układania diety weźmie pod uwagę nie tylko niedobór witaminy, ale również preferencje żywieniowe pacjenta. Jeśli nie lubisz spędzać czasu w kuchni, otrzymasz dania łatwe w przygotowaniu. Wiele z nich opartych będzie na owocach oraz warzywach w formie nieprzetworzonej. Dietetyk podczas układania jadłospisu weźmie również pod uwagę Twój cel żywieniowy. Może przygotować dietę odchudzającą, na przybranie na wadze itp.
Więcej na ten temat: Dietetyk Warszawa
Koszty diety przy awitaminozie
Zaletą diety przygotowanej przez specjalistę jest precyzyjna rozpiska potrzebnych produktów. Dzięki niej możesz łatwo zaplanować zakupy na kilka dni, wybierając dokładnie taką ilość produktu, jaka jest Ci potrzebna. Nie musisz martwić się o koszty jedzenia. Zdrowa dieta przy awitaminozie wcale nie musi być droga. Szybko przekonasz się, że to właśnie niezdrowe przekąski takie jak słodycze, chipsy oraz kolorowe napoje generują najwyższe koszty.