Kryzys w związku – jak wygląda? Jak go przetrwać?

Kryzys w długoletnim związku jest nieunikniony – bez względu na to, jak dbacie o swoją relację, gorsze chwile przychodzą zawsze. Może być jednak punktem wyjścia do poprawy funkcjonowania. Nie bez przyczyny określane są często mianem “rozwojowych”. Jak rozpoznać kryzys w związku? Co może go nasilać? W jaki sposób rozmawiać, aby przetrwać ten czas?

Wiele osób zadaje sobie pytanie: “Czy to normalne, że przechodzimy kryzys w związku? Czy inni też tak mają?”. Zgodnie z założeniami badaczy psychologii miłości, kryzysy w związku nie dość, że są naturalnym zjawiskiem, to jeszcze bardziej niepokojący jest ich brak niż obecność. Z czego wynika takie podejście? Odpowiedź jest prosta – kryzysy są niezbędne do dalszego rozwoju ^[1].

Tym terminem określa się moment, w którym nie da się już funkcjonować według znanych i wypracowanych schematów. Pojawia się konieczność złamania tzw. automatów i spróbowania nowych rozwiązań ^[2].

Jeśli zachowania, dotychczas sprawdzające się w związku, nagle przestają funkcjonować, nie przynoszą rezultatu, a między partnerami pojawia się napięcie – to jest to głośny sygnał do zmian. Kryzys ma charakter postępujący, a w czasie jego trwania dochodzi do dezintegracji w relacji ^[3].

Kryzys w związku zwykle zaczyna się od jednej osoby, jednak z czasem zaczyna współistnieć i obejmować obu partnerów ^[4]. Pojawia się nie tylko w związkach małżeńskich, ale również w każdej, dłuższej relacji.

Uczucia i emocje obecne podczas przeżywania kryzysu to ^[5]:

• poczucie bezradności i przygnębienia,
• stres i nerwowość,
• zwiększone napięcie, niepokój i lęk,
• zmęczenie.

Taki stan wiąże się również z gorszym funkcjonowaniem każdego partnera z osobna.

Kryzys w związku może mieć wiele przyczyn. Część z nich wynika z niewłaściwych wzorców relacji, które partnerzy wynoszą ze swojego środowiska rodzinnego. Inne mogą powstać na skutek przykrych zdarzeń losowych, np. utraty dziecka, zdrady, choroby. Prowadzi do niego również spadek zaangażowania oraz zaniedbanie relacji ^[6].

Aby związek dobrze funkcjonował i sprawiał satysfakcję (bardzo ważny czynnik wpływający na chęć angażowania się w związek), musi być ciągle pielęgnowany. Jedną z ważniejszych kwestii jest wspólne przeżywanie emocji (zwłaszcza pozytywnych) przez partnerów.

Dlatego też bardzo często do kryzysu prowadzi rutyna, brak urozmaiceń w spędzaniu wspólnego czasu. Emocje napędzają relację, sprawiają, że staje się ona bardziej pociągająca i angażująca ^[7]. W związku z tym warto próbować wspólnie nowych rzeczy, szukać innych form rozrywki i zaskakiwać się nawzajem, aby uniknąć monotonii.

Do kryzysu przyczynić się może również ^[8]:

• nadmierne wyręczanie partnera – może prowadzić to do jego frustracji i przekonania, że sam nie jest w stanie sobie poradzić;
• unikanie konfliktów – brak kłótni czy sprzeczek może prowadzić do obojętności i zaniku więzi;
• nadmierne domaganie się sprawiedliwości – wyliczanie partnerowi tego, co się dla niego zrobiło; domaganie się aby wszystko w związku działało po równo, rozliczanie się z tego;
• sprawianie przyjemności (np. robienie niespodzianek) motywowane poczuciem obowiązku (“Tak powinienem/powinnam się zachować”, “Muszę mu/jej kupić prezent bo tak trzeba”), a nie uczuciami.

Kryzys nasilać może również nadmierna lub nieproporcjonalna zazdrość. W czasie przeżywania tego uczucia pojawia się poczucie winy, bezsilność wstyd oraz wstręt do siebie i bardzo często – do partnera. ^[9]

Odczucia te nie sprzyjają cementowaniu i pogłębianiu więzi. Przenoszą się na codzienne sytuacje, prowadząc do napięć i oddalania się od siebie. Poczucie wstrętu do partnera czy własnego wstydu nie sprzyjają budowaniu satysfakcjonującej relacji.

Kryzys w związku to trudny czas dla obojga partnerów. Pojawia się większe napięcie co sprawia, że błahy powód, np. nieodpowiedni sposób wyrażenia myśli, może wpływać na pogłębianie się rozpadu relacji.

Błędy w komunikacji nie tylko zwiększają zaogniają sytuację, ale mogą również do niej prowadzić.

W komunikacji z partnerem warto unikać ^[10]:

• osądzania, krytykowania i wyśmiewania,
• porównywania (np. do byłych partnerów lub do znajomych),
• zrzucania całej odpowiedzialności na drugą osobę,
• stosowania gróźb i szantażu emocjonalnego,
• rozkazywania i umoralniania,
• obrażania, umniejszania i bagatelizowania problemów drugiej osoby,
• obwiniania i wypominania zdarzeń z przeszłości.

W związku trzeba dążyć przede wszystkim do zrozumienia swojego partnera. Komunikacja powinna opierać się na zrozumiałym wyrażaniu swoich myśli oraz uważnym słuchaniu drugiej połówki. Wspólna rozmowa musi opierać się na wzajemnym szacunku do siebie.

Kiedy pojawia się kryzys w związku, trzeba zacząć działać. Pozostawienie go samemu sobie doprowadzi do rozpadu relacji. Związek można naprawiać samodzielnie. Wymaga to jednak dużej empatii i zaangażowania obu partnerów.

Niekiedy zrozumienie swojej drugiej połowy może trudne, dlatego sytuację najlepiej przepracować z psychoteraputą podczas terapii par. Specjalista pomaga zrozumieć i docenić się nawzajem, ułatwia wspólne spojrzenie na siebie i na przeżywane problemy.

Więcej na ten temat: Terapia Par Warszawa

Przypisy:

^[1] Słowik, M. “Integralna pomoc w porozumiewaniu się małżonków w kryzysie – wyzwanie dla poradnictwa rodzinnego”, Kwartalnik Naukowy, 2019, 2, 38.

^[2] Jw.

^[3] Przypis 1.

^[4] Wojciszke, B. “Psychologia miłości”, 1993, GWP, Gdańsk.

^[5] Przypis 1.

^[6] Przypis 1.

^[7] Przypis 3.

^[8] Przypis 3.

^[9] Przypis 3.

^[10] Przypis 1.

Bibliografia:

1. Słowik, M. “Integralna pomoc w porozumiewaniu się małżonków w kryzysie – wyzwanie dla poradnictwa rodzinnego”, Kwartalnik Naukowy, 2019, 2, 38.
2. Wojciszke, B. “Psychologia miłości”, 1993, GWP, Gdańsk.