Wykorzystanie seksualne dzieci – jak rozpoznać niepokojące sygnały?

Pedofilia to przestępstwo polegające na obcowaniu płciowym lub dopuszczeniu się innych czynności seksualnych z nieletnim (zgodnie z polskim kodeksem karnym jest to osoba poniżej 15 roku życia). Czynem pedofilnym będzie zatem uzyskanie satysfakcji seksualnej poprzez m. in.: obcowanie płciowe z dzieckiem, dotykanie genitaliów dziecka, czy też zmuszanie go do dotykania genitaliów osób dorosłych. Może być to również zmuszanie dzieci do kontaktów seksualnych miedzy sobą. Warto zaznaczyć, że czynem pedofilnym nie jest jedynie kontakt seksualny z dzieckiem, ale są to również nadużycia w postaci pokazywania dziecku narządów płciowych osób dorosłych, pokazywanie materiałów pornograficznych, masturbacja przy dziecku, jak również podglądanie dziecka kiedy jest nagie (w tym również fotografowanie / nagrywanie go). Badania dowodzą, że najczęstszymi osobami dopuszczającymi się czynów pedofilnych są osoby z najbliższego otoczenia – takie, które dziecko bardzo dobrze zna np. wujkowie, czy przyjaciele rodziny.

Najbardziej oczywistymi sygnałami są choroby weneryczne, ciąża i sperma (w otworach ciała, na ciele, na ubraniu). Natychmiastową reakcję powinny wzbudzić również wszelkie otarcia, zadrapania i siniaki. Jeśli takie uszkodzenia ciała pojawiają się na szyi, rękach, nadgarstkach i nogach w okolicy kostek powinny zostać uznane za szczególnie niepokojące. U dziewczynek może pojawić się również krwawienie z pochwy, obrzmienie i otarcia warg sromowych. Często dzieci nie potrafią wyjaśnić rodzicom co dokładnie się stało i jak pojawiły się powyższe uszkodzenia ciała. W takich sytuacjach należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem oraz z psychologiem – seksuologiem.

Należy również zwrócić uwagę na nagle zmiany w zachowaniu dziecka, takie jak:

• niechęć do konkretnej osoby, nagły lęk przed tą osobą lub przed konkretnymi sytuacjami (np. zajęciami dodatkowymi), czy też miejscami;
• zaburzenia snu, koszmary senne, wybudzanie się w nocy, nocne moczenie się (kiedy już dziecko nabyło kontrolę nad pęcherzem);
• określanie narządów płciowych w sposób, w jaki nie były one nazywane przez rodziców;
• rysowanie aktów seksualnych, zabawy sugerujące akty seksualne np. z wykorzystaniem  lalek / pluszaków;
• mówienie o tajemnicach z innymi dorosłymi;
• inicjowanie z rówieśnikami zabaw, w których pojawiają się elementy seksu.

Już od najmłodszych lat warto przekazywać dzieciom wartości, które zmniejszają ryzyko stosowania wobec nich nadużyć seksualnych. Dobrze jest zapewniać dziecko, że nie musi mieć żadnych tajemnic przed rodzicami i nawet jeśli inny dorosły poprosił o zachowanie czegoś w sekrecie, to ta zasada nie dotyczy rodziców, ponieważ rodzicom można powiedzieć wszystko. Warto te słowa powtarzać co jakiś czas i wzbudzać zaufanie dziecka najczęściej jak się da, a przede wszystkim wysłuchać dziecka zawsze wtedy, gdy chce się z rodzicem czymś podzielić. Warto mówić otwarcie o nienaruszalności ciała dziecka oraz o tym, że dziecko samo decyduje kogo dotyka i kto może dotknąć jego ciała. Niewskazane jest przekazywanie dzieciom komunikatów pokroju „daj cioci buziaka, bo będzie jej przykro” albo „wujek się obrazi jak się do niego nie przytulisz”. Takie słowa sugerują dzieciom, że muszą godzić się na niechciane kontakty fizyczne z innymi i że nie mają prawa nikomu się sprzeciwić, a ich własne emocje i niechęć są nieistotne. Warto od najmłodszych lat uczyć dziecko asertywności, a także podkreślać fakt, że słowo „nie” ma znaczenie i że dziecko nie musi zgadzać się na wszystko, co zaproponują osoby dorosłe. Dobrą praktyką jest też nauczenie dziecka prawidłowych nazw narządów płciowych oraz jasno zaznaczyć kto i kiedy może je dotknąć, np. przedszkolanka przy pomocy w czynnościach toaletowych albo lekarz podczas badania.

Jeśli dostrzegasz zmianę w zachowaniu swojego dziecka i masz poczucie, że być może zostało wykorzystane seksualnie, warto wtedy udać się na konsultację do psychologa-seksuologa, który pomoże ocenić, czy niepokojące objawy mogą wskazywać na fakt wystąpienia nadużycia seksualnego. W takiej sytuacji pierwszym krokiem będzie rozmowa z samymi rodzicami, a następnie z dzieckiem. Metody leczenia mogą się różnić w zależności od wieku i problemów dziecka.

Więcej na ten temat: Seksuolog Dziecięcy Warszawa

Autor: Nadia Urbańska