Na czym polega psychoterapia?

Słysząc, że ktoś korzysta z usług psychoterapeuty, od razu nasuwają się pejoratywne skojarzenia z chorobami, zaburzeniami, czy nieprzystosowaniem. To bardzo krzywdzące i stygmatyzujące myślenie, niezgodne zresztą z założeniami, jakimi kierują się nie tylko specjaliści, ale i sami pacjenci. Psychoterapia to nic innego, jak pomoc w rozwiązywaniu problemów życiowych i powrocie na właściwe tory.

Podróż do wnętrza człowieka. Na czym polega psychoterapia?

Pomoc psychoterapeuty opiera się na czerpaniu z kilku nauk, m.in. filozofii, psychologii i medycyny. Aby wyjaśnić, na czym polega psychoterapia, najprościej jest napisać, że jest to sposób leczenia zróżnicowanych zaburzeń i problemów wynikających z psychicznej natury człowieka, a jej głównym założeniem jest bezpośredni kontakt, konwersacja, obszerny wywiad, mający na celu otwarcie pacjenta zarówno na lekarza, jak i na samego siebie. By psychoterapia była skuteczna, potrzebny jest cykl spotkań z terapeutą, podczas którego krok po kroku poszukuje się przyczyn problemów oraz szuka rozwiązania. Psychoterapia prowadzona jest przez specjalistów w dziedzinie – psychologów i psychiatrów o różnych specjalizacjach.

W ciężkich przypadkach psychoterapia bywa uzupełnieniem leczenia farmakologicznego, a czasem jej terapeutyczny wymiar obejmuje jedynie intymną rozmowę, umożlwiającą upust emocji, wrażeń i przemyśleń przy bezstronnej osobie, która może pomóc znaleźć inny punkt widzenia. Pacjent, który zgłasza się do psychoterapeuty, wcale nie musi mieć zaburzeń psychicznych – może odczuwać jedynie chęć poprawienia jakości swojego życia emocjonalnego, znalezienia sposobu na lepszą komunikację z otoczeniem lub samym sobą.

Z greckiego psyche oznacza duszę, zaś therapein – leczyć. Jest więc to nie tyle medyczna metoda uzdrawiania, co pomoc ludzkiej naturze. Mówi się, że psychoterapia jest podróżą w głąb człowieka, zaś psychoterapeuta pełni wyłącznie rolę przewodnika, którego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa podczas tej osobliwej wycieczki i wskazanie odpowiedniego kierunku.

W czym może pomóc psychoterapia?

Konsultacje z psychoterapeutą mogą być pomocne w leczeniu zarówno chorób mających swoje podłoże w psychice, jak i natury fizycznej. Psychoterapia ukierunkowuje pacjenta na postrzeganie wartości i pozytywów leczenia, pomaga pogodzić się ze zmianami zachodzącymi w lub na ciele, neutralizuje objawy somatyczne. Psychoterapia sprawdza się w przypadku takich zaburzeń jak:

• depresje;
• stany lękowe, nerwice, fobie, natręctwa;
• zaburzenia odżywiania;
• problemy emocjonalne związane z traumami lub wynikające z trudnych relacji;
• następujące po chorobach onkologicznych spadki motywacji i wiary;
• towarzyszące problemom skórnym poczucie braku akceptacji, zaniżenie własnej wartości;
• migreny i towarzyszące im spadki nastroju;
• choroby układu krążenia, alergie, wszelkie stany zapalne – w tych przypadkach psychoterapia może wzmocnić motywację do leczenia.

Rodzaje psychoterapii

Wyróżnia się kilka rodzajów psychoterapii tak, by móc dostosować jej założenia do specyfiki problemów pacjenta. Każdy zakłada inne podejście i metodę współpracy z pacjentem. Jakie są ich założenia?

• Psychoterapia behawioralno-poznawcza – nieprawidłowości i zaburzenia to efekt wyuczonych reakcji. Konieczne jest nabycie nowych umiejętności reagowania na problematyczne sytuacje.
• Terapia humanistyczna – człowiek jako źródło ogromnego potencjału i zdolności, służących samorozwojowi, a problemy wynikają ze stosowania nieodpowiednich narzędzi względem potrzeb (jej odłamem jest psychoterapia Gestalt – człowiek jako istota złożona powinien zwiększać swoją samoświadomość, wykorzystując własne możliwości i wewnętrzną siłę).
• Psychoterapia systemowa – relacja międzyludzka jest systemem, który wymaga naprawy komunikacji, by mógł płynnie działać. Służy poprawie relacji między skonfliktowanymi osobami. Może mieć formę terapii rodzinnej lub partnerskiej.
• Psychoterapia narracyjna – zmiana narracji tam, gdzie następuje błędna interpretacja rzeczywistości. Człowiek jest narratorem swojego losu i sposób opowiadania o nim determinuje jego charakter i sposób postrzegania go zarówno przez samego siebie, jak i innych.
• Psychoanaliza (psychoterapia analityczna) – źródłem problemów są doświadczenia, wewnętrzne konflikty, zdarzenia z przeszłości, które utrudniają właściwy osąd rzeczywistości.
• Psychoterpia psychodynamiczna – problemy człowieka wynikają z jego wewnętrznych, ukrytych potrzeb, które podświadomie sterują zachowaniem.
• Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach – koncentruje się na celu, a nie zdarzeniach, które są problemem w jego osiągnieciu.
• Programowanie neurolingwistyczne – podświadomość jest siłą, z której należy czerpać, wypierać z pamięci rzeczy, które są źródłem utrapień i skupić się na sukcesach i osiągnięciach.
• Psychoterapia zorientowana na proces – analizowanie wszelkich ważnych dla pacjenta zdarzeń z jego życia i szukanie w nich potencjału do zmiany nastawienia.
• Terapia ericsonowska – odnajdywanie, budzenie uśpionego potencjału, który drzemie w każdym człowieku jako niepowtarzalnej jednostce.

Psychoterapia – pomoc dla każdego

Psychoterapia może mieć formę zarówno indywidualnych spotkań z psychoterapeutą, jak i grupowych terapii. Prowadzi się zarówno psychoterapię dla par, terapie rodzinne, a także psychoterapię dla grupy, którą łączy jeden problem, np. trauma po utracie przyjaciela.

Bardzo ważne jest, by psychoterapii nie traktować jako niepoważnej formy leczenia. To realna pomoc dla wszystkich, którzy nie potrafią, a także nie chcą radzić sobie z problemami sami, a także szansa dla tych, którzy chcą ze swojej psychiki wyłuskać jeszcze więcej potencjału i emocji.