Wychowanie dziecka ma ogromny wpływ na każdy aspekt jego życia. To od wychowania zależy stosunek dziecka do innych ludzi i świata wartości. Ma ono istotny wpływ na zachowanie, kształtuje uczucia i wypracowuje dobre postawy. Wychowanie ponadto kształtuje osobowość młodego człowieka i umożliwia jego rozwój w różnych aspektach.
Dobre wychowywanie dziecka umożliwiają kompetencje wychowawcze rodziców. Dlaczego kompetencje rodzicielskie są tak ważne i jak wpływają na rozwój dziecka?
Kompetencje wychowawcze rodziców – czym są?
Będąca połączeniem wiedzy, umiejętności i postawy kompetencja to swego rodzaju dyspozycja człowieka umożliwiająca realizację zadań. W przypadku rodziców są to wszelkie pozytywne umiejętności wspierające ich w odgrywaniu swojej roli. Posiadając kompetencje wychowawcze, są w stanie sprawdzać się jako rodzice w codziennych sytuacjach, w tym również tych kryzysowych i trudnych.
O kompetencjach rodzicielskich często mówi się jak o umiejętności wychowywania dzieci. Co istotne, nie tylko pozwalają wychowywać dziecko, ale też pogłębiać z nim więzi.
Jakie są kompetencje rodziców?
Do kompetencji rodziców zaliczają się m.in.:
- umiejętności komunikacyjne,
- adekwatne zachowywanie się względem dziecka,
- rozwiązywanie konfliktów,
- nawiązywanie kontaktów,
- branie odpowiedzialności za własne sprawstwo.
Dzięki posiadaniu powyższych kompetencji rodzice są w stanie realizować swoje codzienne obowiązki wobec swoich pociech.
Kompetencje rodziców – dlaczego są potrzebne?
Wydawać by się mogło, że miłość rodzicielska wystarczy do tego, aby dobrze wychować dziecko, ale nic bardziej mylnego. Potrzebne są też kompetencje wychowawcze, które pozwolą odpowiednio ukierunkowywać zachowania dziecka i wyrabiać w nim dobre nawyki.
Rodzice muszą mieć świadomość własnej odpowiedzialności za prawidłowy rozwój i dobre wychowanie dziecka. Dodatkowo powinni znać sposoby oddziaływań wychowawczych i posiadać umiejętności wychowawcze. Dopiero wtedy można o nich mówić, że są kompetentni wychowawczo.
Co w przypadku braku kompetencji wychowawczych? Rodzice niemający odpowiednich kompetencji w zakresie wychowania dziecka napotykają na tym polu mnóstwo problemów. Często nie umieją egzekwować próśb i spotykają się z brakiem oczekiwanej reakcji ze strony dziecka, co budzi u nich poczucie bezsilności i frustracji. Ponadto nie są w stanie zaszczepić w dzieciach odpowiednich wartości, przez co później dokonują one złych wyborów.
Kompetencje wychowawcze rodziców – jak się je nabywa?
Zwykle kompetencje rodzicielskie przekazywane są z pokolenia na pokolenie, czyli wynosimy je w domu. Wzorujemy się na sposobie wychowywania dzieci przez naszych rodziców, powielamy pozytywne zachowania i eliminujemy błędy wychowawcze.
Obecnie rola rodzica jest bardzo trudna, ponieważ całkowicie zmieniła się rzeczywistość, w jakiej żyjemy. Tempo zmian w dzisiejszym świecie i rozwój techniki wymagają nabywania nowych kompetencji, które kiedyś nie były potrzebne. Dlatego czasem konieczna może okazać się pomoc z zewnątrz. W nabyciu odpowiednich kompetencji rodzicielskich pomóc może np. psycholog.
Jak poprawić swoje kompetencje wychowawcze?
Kompetencje rodziców są niezbędne do tego, aby odpowiednio ukierunkowywać i korygować zachowania dziecka. Ich brak może stać się przyczyną popełniania błędów wychowawczych. Warto mieć jednak świadomość, że są możliwości podnoszenia kompetencji wychowawczych. Niezbędnej pomocy w tym zakresie może udzielić psycholog.
Podczas terapii psychologicznej może skupić się na rozwijaniu umiejętności komunikowania się z dzieckiem czy poprawie umiejętności chwalenia dziecka. Psycholog podpowiada, jak tworzyć w domu jasny system zasad i jak go egzekwować. Dodatkowo udziela wskazówek w zakresie budowania pozytywnego obrazu siebie jako rodzica.
Pamiętajmy jednak, że problemy wychowawcze niekoniecznie muszą być związane z brakiem kompetencji wychowawczych. Jeśli komunikacja z dzieckiem jest zaburzona lub jego zachowanie ogólnie budzi niepokój, warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym. Dziecięcy psycholog zdiagnozuje problem, a jeśli zajdzie taka konieczność, udzieli niezbędnego wsparcia, zarówno dziecku, jak i jego rodzicom.
Kompetencje rodzicielskie – kiedy warto skorzystać z pomocy psychologa?
Konsultację u psychologa umów w przypadku, gdy:
- czujesz, że nie masz wystarczających kompetencji rodzicielskich,
- chcesz dowiedzieć się, jak lepiej wychowywać dziecko i być lepszym rodzicem,
- masz konflikt z dzieckiem i nie masz u niego autorytetu,
- chcesz dowiedzieć się, jak zbudować relację i więź z dzieckiem.