Seksualność od zawsze była i nadal jest sferą tabu. Kiedyś nasi rodzice nie potrafili rozmawiać o tym z nami, a teraz to my nie wiemy, jak zacząć temat z naszymi dziećmi. Mimo wszystko to my, rodzice, powinniśmy wziąć pełną odpowiedzialność za kształtowanie seksualności naszej pociechy – nie szkoła, koledzy czy Internet. Poznaj naturalne etapy w rozwoju seksualnym dziecka i dowiedz się, jakie zachowania są normą rozwojową, a kiedy powinieneś zacząć się martwić.
Każdy rodzic bierze udział w rozwoju seksualnym dziecka. Robi to na dwa sposoby: czynnie – tłumacząc, odpowiadając na pytania, pokazując i opowiadając – albo biernie, przez uczucie wstydu i skrępowania nie robiąc nic. Co istotne, informacje dziecko czerpie nie tylko z wiedzy przekazywanej wprost przez dorosłych, ale też z ich zachowania, z czego nie wszyscy zdają sobie sprawę.
Naturalne etapy rozwoju seksualnego dziecka
Większość dzieci przechodzi przez każdy z niżej wymienionych etapów rozwoju seksualnego i jest to zupełnie normalne.
Masturbacja dziecięca (wczesnodziecięca)
Faza masturbacji dziecięcej jest normalnym etapem rozwoju. Niekiedy swój początek ma już w okolicy odpieluchowania, gdy maluch zyskuje swobodny dostęp do miejsc intymnych, przez co zaczyna się nimi interesować.
Choć cele masturbacji są różne, to w zdecydowanej większości przypadków dzieci robią to dla przyjemności. Nie wiążą tego jednak z czynnościami seksualnymi wykonywanymi przez dorosłych.
Rolą rodzica jest zwrócić szczególną uwagę na higienę dziecka i sprawdzić, czy nie wystąpiła u niego np. infekcja. Nie powinno się reagować krzykiem lub wprowadzać zakazów, gdyż tym sposobem można uzyskać efekt przeciwny do oczekiwanego. Jeśli jednak naszym zdaniem masturbacja jest nadmierna, warto zasięgnąć opinii seksuologa dziecięcego.
Budowanie tożsamości płciowej
Małe dzieci bacznie obserwują swoich rodziców i to na nich wzorują swoje zachowania. W momencie, gdy zaczynają rozumieć znaczenie płci w życiu człowieka, większą część swojej uwagi skupiają na rodzicu tej samej płci. Analizując jego zachowania, tworzą obraz tego, co to znaczy być dziewczynką lub chłopcem. Dowiadują się, jakie zachowania są typowe dla danej płci, a jakie utożsamia się głównie z tą przeciwną.
Podglądanie rodziców
Obserwując mamę i tatę, dziecko zwraca uwagę nie tylko na ich akcje, ale również na budowę ciał i różnice między nimi występujące. Jeśli rodzice nie mają problemów z cielesnością i zdarza im się chodzić nago przy dziecku, maluch z większą śmiałością będzie pytać o różnice w budowie działa czy funkcje poszczególnych narządów. W przypadku, gdy rodzice nie pokazują się dziecku bez ubrania, ze względu na niezaspokojoną ciekawość będzie ono starało się ono podglądać ich w sytuacjach intymnych.
W drugim przypadku znacznie trudniej jest wyłapać momenty, w których maluch pragnie poszerzenia swojej wiedzy na temat budowy ciała człowieka. Jeśli jednak uda nam się je wychwycić, należy na spokojnie porozmawiać o budowie anatomicznej i wyjaśnić różnice między dziewczynką a chłopcem. Gdy dziecko uzyska odpowiedzi na nurtujące go pytania, temat ciała zejdzie na dalszy plan.
Nauka korzystania z nocnika/toalety
Etap uczenia się samodzielności w zaspokajaniu potrzeb fizjologicznych odgrywa ważną rolę w rozwoju seksualnym dziecka. Tylko i wyłącznie od podejścia rodziców zależy, czy będzie się ono wstydzić swojego ciała i jego odruchów, czy pewne czynności będą dla niego normalne – oczywiście z zachowaniem świadomości, że podczas ich wykonywania przyda się odrobina intymności.
Dlatego jako rodzic waż słowa, jakie wypowiadasz, gdy dziecku przydarzy się „wpadka” i nie zdąży ze swoją potrzebą do toalety. Pamiętaj, że na etapie nauki korzystania z nocnika wyrozumiałość i spokój to klucz do sukcesu.
Jakie zachowania seksualne dziecka powinny wzbudzić naszą czujność?
Wiele zachowań seksualnych dzieci jest zupełnie normalnych, jednak są i takie, które są pierwszym sygnałem do niepokoju. Zaliczamy do nich m.in.:
- nadmierne zainteresowanie sferą seksualną, które z czasem nie mija, a wręcz przeciwnie – nasila się;
- naśladowanie w zabawie zachowań i gestów przypominających zachowanie osoby dorosłej, a nie dziecka;
- podejmowanie lub próby podjęcia czynów seksualnych z drugą osobą;
- zmuszanie innych dzieci do zabaw z podtekstem seksualnym;
- prezentowanie w zabawach scenek obrazujących kontakt seksualny między dorosłym a dzieckiem.
Kiedy skorzystać z pomocy specjalisty?
W przypadku problemów związanych z seksualnością w okresie dojrzewania warto zasięgnąć porady specjalisty. Seksuolog dziecięcy może udzielić pomocy, gdy zachowania seksualne dziecka:
- są bardzo często powtarzane,
- absorbują dużą część jego uwagi,
- pochłaniają większość czasu,
- utrudniają normalne funkcjonowanie.
Seksuolog dziecięcy rozpozna problem i wdroży terapię, gwarantując przy tym komfort i dyskrecję.